Wie iemands erfgenamen zijn en hoe diens ‘nalatenschap’ verdeeld wordt als er geen testament is, lees je in deze blog.
De ‘nalatenschap’ is wat iemand achterlaat na overlijden. In het kort is dit het totaal van bezittingen (geld en spullen) en schulden. Tegenwoordig is ook de ‘digitale nalatenschap’ daar onderdeel van; denk bijvoorbeeld aan accounts op social media en webwinkels.
Wie zijn de wettelijke erfgenamen volgens het erfrecht?
Als iemand geen testament heeft dan wordt de wettelijke verdeling uit het erfrecht aangehouden om te bepalen wie de erfgenamen zijn en welk deel van de nalatenschap zij erven.
Volgens de wet zijn er 4 groepen erfgenamen:
- Partner en kinderen.
- Ouders, broers en zussen.
- Opa’s en oma’s.
- Overgroot opa’s en oma’s.
Groep I
Iemands partner en kinderen zijn de eerste erfgenamen die in aanmerking komen een deel van de nalatenschap te erven. Mits deze aan deze voorwaarden voldoen:
- partners moeten getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan. Na een scheiding is de ex-partner geen erfgenaam meer.
- kinderen moeten wettelijk erkend zijn of adoptiekinderen zijn.
Als een kind is overleden dan geldt het principe van ‘plaatsvervanging’; de erfgenamen (meestal de kinderen) van het overleden kind erven samen dat erfdeel.
Is er geen familie (meer) in groep 1 dan wordt er een groep verder gekeken.
Groep II
Als er geen partner of kinderen (meer) zijn dan wordt gekeken of er ouders en broers en zussen zijn.
Het principe van plaatsvervanging geldt ook als een broer of zus is overleden; de erfgenamen (meestal kinderen) van de overleden broer of zus erven samen dit erfdeel.
Is er geen familie (meer) in groep 2 dan wordt er naar de volgende groep gekeken.
Groep III
Grootouders zijn de derde groep waar gekeken wordt naar erfgenamen.
Als opa’s en oma’s overleden zijn dan vervullen ooms en tantes hun plaats. AIs een oom of tante is overleden, dan geldt het ook hier het principe van plaatsvervanging; de erfgenamen (meestal diens kinderen) van de overleden oom of tante erven samen dit erfdeel.
Is er geen familie (meer) in groep 3 is dan wordt er naar de vierde groep gekeken.
Groep IV
De vierde groep zijn de overgrootouders. Als er geen overgrootouders meer zijn dan vervullen oudooms en oudtantes hun plaats. Als een oudoom of -tante is overleden dan geldt het ook hier het principe van plaatsvervanging; de erfgenamen (meestal kinderen) erven samen dit erfdeel.
Er wordt maximaal teruggegaan tot de 6e groep om nog erfgenamen te vinden. Verder dan de 6e graag kan je niet erven
Als er geen familie meer is of het lukt niet om deze te vinden dan kan het zijn dat geld (dat overgebleven is na het betalen van iemands uitvaart en het aflossen van schulden) op een bankrekening blijft staan totdat de bank deze opheft.
Het geld wordt dan gestort in de de ‘consignatiekas’ van de Staat. Daar blijft het 20 jaar in bewaring zodat potentiële erfgenamen zich alsnog kunnen melden. Gebeurt dit niet dan vervalt het bedrag aan de staat.
Situaties waarin de wettelijke verdeling nadelig kan uitwerken
Ook zonder testament wordt iemands nalatenschap netjes verdeeld. Dit is goed geregeld in de wet zoals je hierboven hebt gezien.
Wat je ook hebt kunnen zien is dat de wettelijke verdeling uitgaat van vrij traditionele (bloed)lijnen. Er zijn tegenwoordig tal van situaties waarin de wettelijke verdeling de nalatenschap niet verdeeld zoals iemand dit graag zou willen.
Denk bijvoorbeeld aan samengestelde gezinnen waarin partners samenwonen en beide kinderen hebben uit een eerdere relatie. Als één van die partners overlijd dan kan het gebeuren dat de huidige partner en diens kinderen niks van de nalatenschap erven.
Of een samenwonend stel met een kind dat niet getrouwd is en geen geregistreerd partnerschap is aangegaan. Als de man overlijd zonder dat de erkenning van het kind geregeld is, dan zijn zowel de vrouw als het kind geen erfgenamen van de man.
In beide voorbeelden kan dit grote (financiële) gevolgen hebben voor de achterblijvende partner en kinderen.
Een testament kan problemen voorkomen
Gelukkig kunnen veel problemen voorkomen worden door een testament te laten opstellen. In een testament kan de wettelijke verdeling verandert worden en kan je zelf erfgenamen aanwijzen.
Daarnaast kan er in een testament vastgelegd worden wie mag regelen dat de nalatenschap verdeeld wordt; dit is de executeur.
Uiteraard zijn er ook andere manieren waarop zaken geregeld kunnen worden door bijvoorbeeld het partnerschap officieel vast te leggen of de erkenning van een kind te regelen.
Heb je hulp nodig?
Vraag je je af of jij het goed geregeld hebt zoals je zou willen?
Heb je hulp nodig bij de afwikkeling van een nalatenschap of wil je een executeur aanstellen bij testament?
Hier vind je meer informatie over de mogelijkheden.
Neem gerust contact op als je nog vragen hebt of een vrijblijvende kennismaking wil plannen.
